Kaligrafia arabska (خط عربي) to zdobnicza sztuka pisania, oparta na piśmie arabskim. Dla Islamu nie jest to tylko dziedzina sztuki. Jest to również głęboka gałąź sztuki, która w doskonały sposób przekazuje treści Koranu.

Kaligrafia arabska zaczęła się kształtować wraz z rozwojem Islamu, który zakazywał przedstawiania wizerunków ludzi i zwierząt. To właśnie dzięki temu zakazowi nastąpił rozwój dziedzin kaligraficznych, które nie tylko stały się podstawowym przedmiotem w szkołach, ale także były żmudną nauką, kształtującą charakter i cierpliwość.
Pierwsze szczegółowe opisy sztuki pisania widzimy już w VII wieku, kiedy to kaligrafowie z Kufy opracowali dokładne proporcje pisma monumentalnego, które pojawiło się nie tylko w rękopisach, ale także stało się niepowtarzalnym ornamentem w architekturze. Od tego czasu każdy region świata arabskiego tworzył swoje niepowtarzalne wzory.
Iran, Maghreb, Irak czy Turcja to tylko nieliczne regiony, w których powstały najsłynniejsze rodzaje kaligraficzne, takie jak diwani (خط ديواني), kufi (كوفي) czy nasch (نسخ).

Diwani (خط ديواني) – początki tego stylu przypadają na 857 rok hidżry (1479 rok). Zasady tego pisma opracował Ibrahim Munif, który wzorował się na wcześniejszych stylach kaligraficznych. Pismo to charakteryzuje się splecionymi literami, które tworzą niezwykle oryginalne kompozycje. Diwani, wprowadzone przez Otomanów do użytku w dokumentach państwowych, stało się popularnym stylem graficznym, używanym po dziś w poezji czy reklamie.

Kufi (كوفي) – nazwa pisma wywodzi się od irackiej miejscowości Kufa. Jest to najstarsza forma kaligrafii arabskiej, charakteryzująca się kątami prostymi (stąd popularna nazwa „pismo kwadratowe”). Kufi było stosowane w najstarszych wersjach Koranu jako element ornamentów na meczetach oraz było popularnym motywem na wczesnych monetach tureckich.

Nasch (نسخ) – wprowadzone w X wieku, przez abbasydzkiego wezyra Ibn Mukla. Początkowo było pismem do kopiowania, a w XII wieku stało się popularną formą epigraficzną. Pismo to charakteryzuje się m.in. rozciągnięciem pisma w poziomie. Z nasch rozwinęły się inne, późniejsze formy kaligraficzne z typowym zaokrągleniem liter.

Zdobnicze pismo po dzień dzisiejszy jest bardzo ważnym elementem sztuki islamu, a także filozofią, która kształtuje wizerunek świata arabskiego. Dla podkreślenia prawdziwości tych słów warto wspomnieć jednego ze słynnych kaligrafów arabskich, jakim jest Salah al-Moussawa, który mówi, że kaligrafia „jest sztuką wykuwania, rzeźbienia form i symboli, które interpretują słowa, pozwalając osiągnąć głębszy wymiar jego znaczenia. Jest osobistą próbą wyrażenia poczucia ulotności chwili, którą kryją w sobie”.